Môi hở hàm ếch là gì? Chẩn đoán và điều trị hiệu quả

Sứt môi hở hàm ếch là một dị tật bẩm sinh xuất hiện trong thời kỳ bào thai phát triển do nhiều lý do khác nhau. Tình trạng môi bị sứt hở hàm ếch gây ra nhiều khó khăn, từ việc ăn uống, giao tiếp đến tâm lý của trẻ. Siêu âm giúp chẩn đoán và phát hiện sớm thai nhi hở hàm ếch, các phương pháp điều trị hở hàm ếch như: sửa môi, sửa vòm miệng, phẫu thuật ống tai, phẫu thuật cải thiện ngoại hình.

I- Môi hở hàm ếch là gì?

Môi hở hàm ếch xuất hiện trong quá trình bé còn trong bụng mẹ, khi các mô tạo nên môi không kết hợp hoàn toàn với nhau trước khi sinh. Từ đó gây ra một lỗ hở ở môi trên, lỗ trên môi có thể là khe nhỏ hoặc một lỗ lớn đi qua môi vào đến lỗ mũi.

Sứt môi có thể ở một hoặc cả hai bên hoặc ở ngay giữa môi, tuy nhiên tình trạng sứt giữa môi lại hiếm khi xảy ra hơn. Đây là một trong những dị tật bẩm sinh khá phổ biến, thường xảy ra dưới dạng dị tật riêng biệt hoặc cũng có thể liên quan đến nhiều hội chứng di truyền.

Sinh con mắc phải tật hở hàm ếch có thể rất khó khăn, nhưng hiện nay hở hàm ếch có thể khắc phục được. Đa số những trẻ sơ sinh đều đã được thực hiện các cuộc phẫu thuật để phục hồi lại chức năng như bình thường.

Môi hở hàm ếch là gì?

II- Nguyên nhân dẫn đến môi hở hàm ếch

Các nhà nghiên cứu cho rằng, đa số những trường hợp bị sứt môi hở vòm miệng là do sự tác động của yếu tố di truyền và môi trường. Một số trẻ sơ sinh không xác định được nguyên nhân chính gây ra.

Cha mẹ có thể là người di truyền gen gây ra dị tật sứt môi ở trẻ, tình trạng sứt môi có thể diễn ra đơn lẻ hoặc là một phần trong hội chứng di truyền sứt môi hở vòm miệng. Trong một số trường hợp khác, trẻ sơ sinh thừa hưởng gen khiến chúng có nhiều khả năng sứt môi hơn, kết hợp với những tác nhân từ môi trường gây ra tình trạng sứt môi thực sự.

Một số yếu tố có thể gia tăng khả năng trẻ em bị sứt môi hở vòm miệng bao gồm:

• Di truyền: cha mẹ có có tiền sử gia đình bị sứt môi hoặc hở hàm ếch sẽ có nguy cơ sinh con bị sứt môi cao hơn những người bình thường.
• Khi mang thai tiếp xúc với một số chất không tốt: phụ nữ mang thai khi hít phải khói thuốc hoặc sử dụng bia rượu hay dùng một số loại thuốc có nguy cơ sinh con bị sứt môi hở vòm miệng.
• Béo phì khi mang thai: một số bằng chứng cho thấy trẻ sinh ra từ phụ nữ thừa cân, béo phì có nhiều nguy cơ bị sứt môi và hở hàm ếch.
• Bị tiểu đường: các nghiên cứu đã chứng minh phụ nữ bị tiểu đường thai kỳ thường có nguy cơ sinh con bị sứt môi không hở hàm ếch cao hơn người khác.

Nguyên nhân dẫn đến môi hở hàm ếch

III- Triệu chứng môi hở hàm ếch

Triệu chứng sứt môi hở vòm miệng thường xuất hiện một vết nứt ở môi và vòm miệng, ảnh hưởng đến gương mặt. Nặng hơn là một phần tách ra ở môi như rãnh nhỏ kéo từ môi qua vòm miệng vào dưới mũi.

Những đứa trẻ bị sứt môi hở hàm ếch sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức khác nhau, tùy theo mức độ nghiêm trọng của khe hở vòm miệng lớn hay nhỏ.

• Trẻ khó bú: đây là một trong những khó khăn lớn của trẻ và cũng là nỗi lo hàng đầu của các bậc phụ huynh. Hầu hết trẻ bị sứt môi có thể bú mẹ, nhưng việc thực hiện điều đó sẽ khó khăn hơn nhiều so với những đứa trẻ bình thường.
• Gặp những vấn đề về nha khoa: khi khe hở trên vòm miệng kéo dài đến tận nướu trên, quá trình phát triển của răng có thể chịu nhiều ảnh hưởng.
• Nhiễm trùng tai và giảm thính lực: mất thính lực và tràn dịch tai là những hiện tượng khó chịu mà trẻ bị sứt môi hở vòm miệng có thể gặp phải.
• Khó khăn khi đối mặt với một tình trạng y tế nào đó: những trẻ bị sứt môi có thể gặp nhiều khó khăn và căng thẳng hơn khi chăm sóc một tình trạng y tế chuyên sâu nào đó. Đồng thời trẻ cũng phải đối mặt với các vấn đề xã hội, cảm xúc và hành vi do sự khác biệt về ngoại hình gây ra.
• Khó khăn khi nói: do vòm miệng cũng góp phần tạo ra âm thanh, nên sự phát triển giọng nói cũng có thể bị ảnh hưởng bởi tật hở hàm ếch, khi đó giọng của trẻ có thể sẽ khó nghe hơn và khác biệt so với trẻ bình thường.

Triệu chứng môi hở hàm ếch

IV- Chẩn đoán môi hở hàm ếch

Hầu hết việc siêu âm trước khi sinh có thể chẩn đoán các khe hở môi, vì những khe hở gây ra sự thay đổi về thể chất trên khuôn mặt của trẻ. Tình trạng sứt môi đơn lẻ chỉ được phát hiện ở 7% trẻ sơ sinh mắc phải trong lần siêu âm gần nhất trước khi sinh, vì rất khó phát hiện.

Nếu dị tật sứt môi chưa được phát hiện khi siêu âm, việc khám sức khỏe vùng miệng, mũi và vòm họng có thể chẩn đoán sứt môi hở vòm miệng cho trẻ sau khi sinh.

Đối với một số số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên bạn nên chọc ối để kiểm tra các hội chứng di truyền khác. Chọc ối là thủ thuật lấy nước ối ra khỏi túi ối để chẩn đoán các rối loạn bẩm sinh cho thai nhi.

Chẩn đoán môi hở hàm ếch

V- Các phương pháp điều trị hở hàm ếch

Điều trị sứt môi hở hàm ếch còn phụ thuộc vào mức độ sứt môi, độ tuổi của trẻ và các nhu cầu đặc biệt khác như sức khỏe. Phẫu thuật tiến hành tại bệnh viện, trẻ sẽ được gây mê trước khi phẫu thuật.

Cải thiện sứt môi hở vòm miệng sẽ khắc phục được những vấn đề còn hạn chế của trẻ như khả năng ăn uống, nói chuyện và nghe, giúp trẻ có diện mạo như bình thường. Phẫu thuật thường sẽ thực hiện theo thứ tự như sau:

• Sửa môi

Sửa môi thường được thực hiện trong vòng từ 3 – 6 tháng đầu, bác sĩ sẽ rạch 2 bên khe hở và tạo ra những vạt mô. Sau đó khâu các vạt lại với nhau, gồm cả cơ môi. Quá trình điều chỉnh sẽ tạo ra một hình dạng môi bình thường hơn.

Nếu tình trạng sứt môi có ảnh hưởng đến mũi, phẫu thuật chỉnh hình mũi cũng có thể được thực hiện cùng lúc.

• Sửa vòm miệng

Có thể được thực hiện khi trẻ lên 1 tuổi hoặc có thể sớm hơn, các thủ tục sẽ được áp dụng nhằm thiết kế lại vòm miệng như người bình thường. Tùy theo tình trạng của trẻ, bác sĩ sẽ rạch khe hở và sắp xếp lại các mô, cơ để sửa chữa, sau đó khâu kín lại.

• Phẫu thuật ống tai

Phẫu thuật ống tai có thể được thực hiện khi trẻ lên 2 tuổi, đặt ống tai sẽ giảm nguy cơ trẻ mắc những căn bệnh ở tai mãn tính gây mất thính giác. Bác sĩ sẽ đặt các ống nhỏ trong màng nhĩ của trẻ, nhằm tạo lỗ mở và ngăn ngừa sự tích tụ của các chất lỏng.

• Phẫu thuật cải thiện ngoại hình

Các phẫu thuật bổ sung có thể thực hiện để cải thiện hình dáng miệng, mũi và môi. Phẫu thuật cải thiện ngoại hình có thể nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ, khắc phục khả năng ăn nói trở nên bình thường.

Tuy nhiên, một số rủi ro khi phẫu thuật trẻ có thể phải đối mặt như: nhiễm trùng, quá trình lành thương chậm, tổn thương dây thần kinh, mạch máu hoặc các cấu trúc khác trên cơ thể.

Các phương pháp điều trị hở hàm ếch

VI- Hướng dẫn phòng ngừa môi hở hàm ếch

Ngay từ khi mang thai, người mẹ có thể phòng ngừa sứt môi hở vòm miệng cho trẻ bằng việc kết hợp nhiều thói quen tốt khác nhau, cụ thể như:

• Xem xét yếu tố di truyền: nếu gia đình bạn có tiền sử gia đình bị sứt môi và hở hàm ếch, hãy tham vấn với bác sĩ trước khi mang thai. Bác sĩ có thể sẽ giúp bạn xác định nguy cơ sinh con có mắc dị tật sứt môi hở vòm miệng hay không và có phương án hỗ trợ phù hợp.
• Không dùng bia, rượu, thuốc lá khi mang thai: sử dụng chất kích thích khi mang thai có thể gia tăng nguy cơ trẻ mắc dị tật bẩm sinh như sứt môi hở vòm miệng.
• Bổ sung vitamin trước khi sinh: nếu bạn đang có dự định có thai, hãy tham khảo bác sĩ về việc uống thêm vitamin trước khi sinh.

Tại Bệnh viện Thẩm mỹ Kangnam, dị tật sứt môi hở vòm miệng được cải thiện toàn diện để trẻ có ngoại hình bình thường như những người bạn đồng trang lứa. Kangnam hoạt động theo mô hình bệnh viện, cung cấp nhiều dịch vụ phẫu thuật với các chuyên khoa khác nhau, đảm bảo mang đến quá trình thăm khám và điều trị an toàn, hiệu quả.

Tự hào về đội ngũ bác sĩ phẫu thuật có tiếng trong nghề như Dr.Richard Huy, Dr.Kevin Phạm, Dr. JiHun Huỳnh, … cùng với các trang thiết bị hiện đại đã tạo ra nhiều thành công cho những ca đại phẫu hở hàm ếch nặng.

Cải thiện sứt môi hiệu quả, lấy lại nhan sắc tự tin cho khách hàng

Diện mạo sau phẫu thuật như chưa hề bị sứt môi

Cải thiện diện mạo ngoạn mục sau khi phẫu thuật hàm

Nếu con bạn có chẩn đoán mắc tật sứt môi hở hàm ếch, hãy tham vấn với bác sĩ chuyên khoa để lên kế hoạch cho quá trình điều trị. Hãy nhớ rằng, đa số những trẻ mắc tật sứt môi hở vòm miệng đều có cơ hội được sống một thời thơ ấu khỏe mạnh và hạnh phúc.