Mắt lồi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Mắt lồi ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và còn cảnh báo dấu hiệu của những bệnh lý nghiêm trọng. Trường hợp bạn Lê Phương Ly (30 tuổi – Bình Dương) chia sẻ thời gian gần đây mắt của bạn có hiện tượng bị lồi không biết do đâu. Cùng Kangnam tìm hiểu những nguyên nhân và cách điều trị mắt lồi trong bài viết dưới đây nhé.

I/ Mắt lồi là gì?

Mắt lồi (1) là tình trạng nhãn cầu bị đẩy ra phía trước do tăng thể tích các tổ chức trong hốc mắt. Mức độ lồi có thể khác nhau, từ nhẹ đến nặng và có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt.

Đặc trưng của mắt lồi là giác mạc nhô cao, chiếm phần lớn diện tích trước mắt, khiến nhãn cầu như bị đẩy về phía trước. Do vậy, đôi mắt tuy to hơn so với bình thường nhưng lại mất đi sự cân đối và thẩm mỹ.

II/ Nguyên nhân gây mắt lồi

Những nguyên nhân phổ biến gây mắt lồi như: Bệnh lý tuyến giáp, bệnh về mạch máu, bệnh lý cơ mắt, do chấn thương, di truyền….

– Basedow (bướu cổ Graves): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% trường hợp mắt lồi. Bệnh Basedow là một rối loạn tự miễn khiến cơ thể tấn công tuyến giáp, dẫn đến sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Hormone dư thừa này kích thích các mô và cơ xung quanh mắt, khiến chúng sưng lên và đẩy nhãn cầu ra phía trước. Mức độ lồi có thể từ nhẹ đến nặng, và thường đi kèm với các triệu chứng khác như mệt mỏi, sụt cân, tim đập nhanh, run tay.

– Cường giáp: Tương tự như Basedow, cường giáp cũng do tăng sản xuất hormone tuyến giáp, nhưng không phải do nguyên nhân tự miễn. Mắt lồi do cường giáp thường nhẹ hơn so với Basedow và có thể cải thiện sau khi điều trị nguyên nhân gây cường giáp.

– Tăng áp lực tĩnh mạch nội sọ: Khi áp lực trong các tĩnh mạch não tăng cao, có thể dẫn đến sưng tấy và lồi mắt. Nguyên nhân gây tăng áp lực tĩnh mạch nội sọ có thể do chấn thương, u não, hoặc các vấn đề về tim mạch. Mức độ lồi do tăng áp lực tĩnh mạch nội sọ thường nhẹ đến trung bình.

– U mạch máu: U mạch máu là những khối u lành tính phát triển trong mạch máu. Nếu u mạch máu nằm trong hốc mắt, có thể chèn ép các mô khác, bao gồm cả nhãn cầu, khiến chúng bị đẩy ra phía trước. Mức độ lồi do u mạch máu có thể từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào kích thước và vị trí của u.

– Viêm cơ: Viêm cơ là tình trạng viêm nhiễm của các cơ, bao gồm cả cơ mắt. Viêm cơ mắt có thể do virus, vi khuẩn hoặc các bệnh tự miễn gây ra. Mức độ lồi do viêm cơ mắt thường nhẹ đến trung bình, và thường đi kèm với các triệu chứng như đau mắt, sụp mí, nhìn đôi (2).

– U cơ: U cơ là những khối u lành tính hoặc ác tính phát triển trong cơ. Nếu u cơ nằm trong hốc mắt, có thể chèn ép các mô khác, bao gồm cả nhãn cầu, khiến chúng bị đẩy ra phía trước. Mức độ lồi do u cơ có thể từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào kích thước và vị trí của u.

– Va đập mạnh vào mắt: Chấn thương do va đập mạnh vào mắt có thể gây chảy máu, sưng tấy và lồi mắt. Mức độ lồi do chấn thương thường nhẹ đến trung bình, và thường cải thiện sau một thời gian. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng, chấn thương có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho mắt, dẫn đến mất thị lực.

– Yếu tố di truyền: Trong một số trường hợp, mắt lồi có thể do yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ hoặc người thân trong gia đình có mắt lồi, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này hơn.

– Ung thư mắt: Một số loại ung thư mắt, như u nguyên sinh tế bào sắc tố võng mạc, có thể gây lồi mắt do sự phát triển của khối u trong hốc mắt. Mức độ lồi do ung thư mắt có thể từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn phát triển của bệnh.

– Xoang trán: Viêm xoang trán có thể gây sưng tấy và lồi mắt do sự tích tụ dịch trong xoang. Mức độ lồi do viêm xoang trán thường nhẹ đến trung bình và thường cải thiện sau khi điều trị viêm xoang.

III/ Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết

Để nhận biết mắt lồi bạn có thể thông qua các triệu chứng sau: mắt lồi ra ngoài, cảm giác căng tức, mắt không khép kín hoàn toàn….

– Mắt lồi ra ngoài: Một hoặc cả hai mắt bị đẩy ra phía trước so với vị trí bình thường, dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường.

– Cảm giác căng tức: Cảm giác căng tức hoặc áp lực xung quanh hốc mắt, đặc biệt là khi nhìn lên, xuống hoặc sang hai bên.

– Khép kín mí mắt không hoàn toàn: Mí mắt không thể khép kín hoàn toàn khi nhắm mắt, gây ra tình trạng khô mắt và cảm giác khó chịu.

– Khó khăn khi nhắm mắt: Khó khăn khi nhắm mắt hoàn toàn, dẫn đến các vấn đề về bảo vệ và bôi trơn mắt.

– Khô mắt: Do không thể khép kín hoàn toàn mí mắt, mắt dễ bị khô, gây cảm giác như có vật lạ trong mắt hoặc cộm mắt.

– Kích ứng mắt: Mắt dễ bị kích ứng, đỏ, và chảy nước mắt nhiều.

– Nhìn đôi (song thị): Nhìn thấy hai hình ảnh của cùng một vật thể do sự không đồng nhất trong sự chuyển động của hai mắt.

– Mờ mắt: Giảm độ rõ nét của tầm nhìn, khó tập trung vào vật thể.

– Đau xung quanh hốc mắt: Cảm giác đau nhức, đặc biệt là khi di chuyển mắt hoặc chạm vào vùng quanh mắt.

– Viêm hốc mắt: Khu vực quanh mắt có thể bị viêm, sưng, và đỏ.

IV/ Khi nào nên gặp bác sĩ

Ngoài những trường hợp được đề cập trước đây, bạn cũng nên đi khám bác sĩ nếu gặp các tình trạng sau:

– Mắt lồi kéo dài và không có dấu hiệu giảm: Nếu mắt bạn bị lồi ra trong hơn vài tuần và không có dấu hiệu cải thiện, bạn nên đi khám bác sĩ. Điều này có thể là dấu hiệu của một tình trạng tiềm ẩn cần được điều trị.

– Đau và khó chịu nghiêm trọng: Nếu bạn bị đau mắt dữ dội hoặc khó chịu, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức. Điều này có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng như nhiễm trùng hoặc chấn thương.

– Mất thị lực hoặc thay đổi rõ rệt về tầm nhìn: Nếu bạn bị mất thị lực hoặc tầm nhìn thay đổi đáng kể, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác hoặc võng mạc.

– Mắt lồi kèm theo các triệu chứng toàn thân như sụt cân, mệt mỏi, hoặc sốt: Nếu bạn bị lồi mắt kèm theo các triệu chứng toàn thân như sụt cân không lý do, mệt mỏi hoặc sốt, hãy đi khám bác sĩ. Đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn như bệnh Basedow hoặc nhiễm trùng.

Nhìn chung, tốt nhất bạn Phương Ly nên đi khám bác sĩ bất cứ khi nào bạn bị lồi mắt, đặc biệt nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào khác. Bác sĩ sẽ có thể chẩn đoán nguyên nhân gây lồi mắt và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.

V/ Cách điều trị mắt lồi

Để điều trị hiệu quả tình trạng mắt lồi, việc xác định chính xác nguyên nhân là vô cùng quan trọng. Người bệnh cần được thăm khám kỹ lưỡng để chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh trước khi được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.

1/ Điều trị nguyên nhân

Điều trị nguyên nhân gây bệnh lồi mắt là bước quan trọng nhất để loại bỏ triệt để tình trạng này và ngăn ngừa biến chứng. Phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bao gồm:

1.1 Sử dụng thuốc

– Bệnh Basedow (bệnh Graves): Thuốc kháng giáp trạng (như methimazole hoặc propylthiouracil) hoặc thuốc chẹn beta có thể được sử dụng để kiểm soát hoạt động của tuyến giáp. Trong một số trường hợp, có thể cần sử dụng iodine phóng xạ hoặc phẫu thuật tuyến giáp (3).

– Viêm mô liên kết: Corticosteroid hoặc thuốc ức chế miễn dịch có thể được sử dụng để giảm viêm.

– Nhiễm trùng: Kháng sinh, thuốc chống nấm hoặc thuốc chống vi rút sẽ được sử dụng tùy thuộc vào loại tác nhân gây bệnh.

– Cao huyết áp: Thuốc hạ huyết áp có thể được sử dụng để kiểm soát huyết áp.

1.2 Phẫu thuật

– U hốc mắt: Phẫu thuật cắt bỏ u có thể được thực hiện.

– Chấn thương: Phẫu thuật có thể cần thiết để sửa chữa các tổn thương do chấn thương.

– Giảm áp lực mắt: Phẫu thuật cắt bỏ một phần cơ hoặc mô xung quanh mắt có thể giúp giảm áp lực lên mắt và cải thiện tình trạng lồi mắt.

1.3 Xạ trị

– U hốc mắt: Xạ trị có thể được sử dụng để thu nhỏ u hoặc tiêu diệt các tế bào ung thư.

– Bệnh Basedow: Xạ trị tuyến giáp có thể được sử dụng để kiểm soát hoạt động của tuyến giáp trong một số trường hợp.

2/ Giảm áp lực mắt

Giảm áp lực mắt giúp cải thiện tình trạng lồi mắt, giảm nguy cơ biến chứng và bảo vệ thị lực. Có hai phương pháp chính để giảm áp lực mắt:

2.1 Sử dụng thuốc nhỏ mắt

– Thuốc nhỏ mắt giảm áp lực nội nhãn (như timolol, dorzolamide, brimonidine) có thể được sử dụng để làm giảm áp lực trong mắt.

– Thuốc nhỏ mắt lồi (như acetazolamide) có thể được sử dụng trong ngắn hạn để giảm áp lực mắt nhanh chóng.

2. 2 Phẫu thuật

– Phẫu thuật cắt bè (trabeculectomy) là phương pháp phẫu thuật phổ biến nhất để giảm áp lực mắt. Trong phẫu thuật này, một lỗ nhỏ được tạo ra trên củng mạc (phần trắng của mắt) để tạo ra một kênh dẫn lưu mới giúp thoát dịch ra khỏi mắt.

– Phẫu thuật laser (như laser trabeculoplasty) có thể được sử dụng trong một số trường hợp để tạo ra kênh dẫn lưu mới mà không cần phẫu thuật cắt bè.

– Phẫu thuật đặt stent ống Schlemm (iStent) là một phương pháp phẫu thuật mới có thể được sử dụng để tạo ra kênh dẫn lưu mới giúp thoát dịch ra khỏi mắt.

3/ Cải thiện tính thẩm mỹ

Dưới đây là một số phương pháp giúp cải thiện thẩm mỹ cho mắt lồi:

3.1 Sử dụng kính áp tròng

Kính áp tròng đặc biệt có thể giúp che lấp một phần lòng trắng mắt, làm cho mắt trông nhỏ hơn và bớt lồi hơn. Nên lựa chọn kính áp tròng phù hợp với kích cỡ và độ cong của mắt, đồng thời tuân thủ hướng dẫn sử dụng và bảo quản để đảm bảo an toàn cho mắt.

3.2 Phẫu thuật thẩm mỹ mắt

– Phẫu thuật cắt cơ: Loại bỏ một phần cơ hoặc mô xung quanh mắt có thể giúp giảm độ lồi của mắt.

– Cắt mí: Cắt mí mắt có thể giúp che bớt phần lòng trắng mắt lộ ra, tạo cảm giác mắt nhỏ hơn.

– Cấy mỡ: Cấy mỡ vào hốc mắt có thể giúp đẩy nhãn cầu về sau, làm giảm độ lồi của mắt.

– Phẫu thuật chỉnh hình hốc mắt: Phẫu thuật này có thể được thực hiện để thay đổi hình dạng của hốc mắt, giúp mắt trông cân đối hơn.

VI/ Biện pháp cải thiện tình trạng mắt lồi

Bên cạnh việc điều trị y khoa theo hướng dẫn của bác sĩ, bạn Phương Ly có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà để giúp cải thiện tình trạng mắt lồi và nâng cao chất lượng cuộc sống:

– Chườm mát mắt: Sử dụng khăn mềm hoặc túi chườm lạnh để chườm lên mắt trong 10-15 phút mỗi lần, vài lần mỗi ngày. Việc chườm mát giúp giảm sưng, viêm và kích ứng, mang lại cảm giác dễ chịu cho mắt.

– Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm để giúp mắt được nghỉ ngơi và phục hồi. Thiếu ngủ có thể khiến mắt mệt mỏi, khô và kích ứng, làm tình trạng mắt lồi thêm tệ hơn.

– Hạn chế thức khuya: Tránh thức khuya hoặc sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính trước khi ngủ vì ánh sáng xanh từ các thiết bị này có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và khiến mắt mệt mỏi.

– Tránh dụi mắt: Dụi mắt có thể làm tăng áp lực lên mắt, khiến tình trạng mắt lồi thêm nghiêm trọng. Nếu mắt ngứa hoặc khó chịu, hãy sử dụng nước mắt nhân tạo hoặc khăn mềm để lau nhẹ mắt.

– Sử dụng kính râm khi ra ngoài trời nắng: Ánh nắng mặt trời có thể làm cho mắt lồi thêm rõ ràng hơn và gây kích ứng mắt. Nên đeo kính râm có khả năng chống tia UV để bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời.

– Giảm căng thẳng, stress: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh lồi mắt. Hãy dành thời gian để thư giãn và giải tỏa căng thẳng bằng các hoạt động như yoga, thiền định hoặc nghe nhạc nhẹ.

– Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng: Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất cần thiết cho mắt như vitamin A, C, E, lutein, zeaxanthin và omega-3. Ăn nhiều trái cây, rau xanh, cá béo và các loại hạt.

– Lưu ý những điều cần tránh khi bị mắt lồi: Tránh hút thuốc lá và uống rượu bia vì những chất này có thể làm tăng áp lực lên mắt và khiến tình trạng mắt lồi thêm tệ hơn. Hạn chế sử dụng các chất kích thích như cà phê, nước ngọt có ga. Tránh tiếp xúc với khói bụi, hóa chất và các chất ô nhiễm môi trường. Đi khám mắt định kỳ để theo dõi tình trạng bệnh và phát hiện sớm các biến chứng.

VII/ Câu hỏi thường gặp về tình trạng mắt lồi

1/ Mắt lồi có nguy hiểm không?

Mắt lồi có thể gây nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời như: lác mắt, song thị, hạn chế vận động nhãn cầu, mù lòa….Do đó, điều quan trọng là bạn cần đi khám bác sĩ mắt ngay khi phát hiện các dấu hiệu của bệnh lồi mắt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

– Lác mắt: Khi các cơ vận nhãn bị yếu hoặc tổn thương, mắt có thể bị lệch về một hướng, dẫn đến tình trạng lác mắt.

– Song thị: Do mắt không thể phối hợp nhịp nhàng, bạn có thể nhìn thấy hai hình ảnh cho một vật thể.

– Hạn chế vận động nhãn cầu: Khả năng di chuyển mắt sang trái, phải, lên và xuống có thể bị hạn chế, gây khó khăn cho việc nhìn xung quanh.

– Mù lòa: Trong những trường hợp nặng, mắt lồi có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến giảm thị lực và thậm chí mù lòa.

2/ Mắt lồi có thể tự khỏi không?

Câu trả lời là không, mắt lồi thường không thể tự khỏi vì chủ yếu do di truyền, chấn thương các bệnh lý nên cần phải được điều trị đúng nguyên nhân gây bệnh, nếu không được điều trị, mắt lồi có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như giảm thị lực, mù lòa, thậm chí đe dọa tính mạng. Do đó, bạn không nên chủ quan và tự ý điều trị mắt lồi tại nhà. Thay vào đó, hãy đi khám bác sĩ mắt để được tư vấn và điều trị phù hợp.

3/ Các biện pháp tự nhiên nào có thể giúp giảm mắt lồi?

Những biện pháp tự nhiên có thể giúp hỗ trợ giảm bớt triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bị mắt lồi như chườm mát, massage mắt và hạn chế thức khuya….

– Chườm mát mắt: Sử dụng khăn lạnh hoặc gói lạnh để chườm mát vùng mắt trong khoảng 10-15 phút. Điều này giúp giảm sưng và làm dịu cảm giác căng thẳng.

– Massage nhẹ nhàng: Massage nhẹ nhàng vùng quanh mắt có thể giúp tăng tuần hoàn máu và giảm sưng do tích tụ chất lỏng.

– Giảm stress và thư giãn: Stress và thiếu ngủ có thể làm tình trạng mắt lồi trở nên nghiêm trọng hơn. Thực hành yoga, thiền, hoặc các kỹ thuật thư giãn khác có thể giúp giảm stress và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN THẨM MỸ KANGNAM

• Hà Nội: 190 Trường Chinh, Q.Đống Đa, TP. Hà Nội

• TP.HCM:

            666 CM Tháng 8, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh

            218 Nguyễn Trãi, P.3, Q.5, TP. Hồ Chí Minh

Hệ Thống Viện thẩm mỹ Kangnam

Thái Nguyên: 194 Phan Đình Phùng, TP. Thái Nguyên
Hải Phòng : 378 Tô Hiệu, Q. Lê Chân, TP. Hải Phòng
Bắc Ninh : 519-521 Ngô Gia Tự, P. Tiền An, TP. Bắc Ninh
Thanh Hóa  : 103 Nguyễn Trãi, P. Ba Đình, TP. Thanh Hóa
Nghệ An : 148 Nguyễn Văn Cừ, P. Hưng Phúc, TP. Vinh
Đà Nẵng : 293 Hùng Vương, Q. Thanh Khê, TP. Đà Nẵng
Buôn Ma Thuột: 26 Lê Thánh Tông, Thắng Lợi, TP. Buôn Ma Thuột
Bình Dương : 08 Đường D9, KDC, Thủ Dầu Một, Bình Dương
Cần Thơ : 28 Lý Tự Trọng, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ

Fanpage: https://www.facebook.com/Thammykangnam

Website: https://benhvienthammykangnam.vn/

Bài viết hy vọng mang lại cái nhìn toàn diện về vấn đề mắt lồi, từ kiến thức về nguyên nhân đến các phương pháp điều trị hiện đại, nhằm giúp bạn Phương Ly và độc giả hiểu rõ hơn về vấn đề này và thúc đẩy ý thức chăm sóc sức khỏe đôi mắt.